Het lijkt erop dat u een oudere versie van Internet Explorer gebruikt die niet wordt ondersteund. We raden u aan uw browser bij te werken naar de nieuwste versie van Microsoft Edge, of overweeg om andere browsers zoals Chrome, Firefox of Safari te gebruiken.
Patsboemklats. Wat gebeurt er? ……Zo plotseling en voor de meesten onverwachts. Er wordt aan de noodrem getrokken. Niet alleen bij jou of bij mij, ook niet alleen in onze directe omgeving of in ons land, maar in de hele wereld. En er werd héél hard aan de rem getrokken, waardoor we ons maar nauwelijks staande wisten te houden of zelfs omvielen.
In een paar weken of, ik was zelf werkzaam in een brandhaard in Nederland dus, een paar dagen was alles anders. Ons overzichtelijk en gecontroleerd land was hier niet op voorbereid en wij, zorgverleners, ook niet. We werden overspoeld door Covid-19 (Corona), een voor ons onbekend virus, met een nog onbekender verloop. Laat staan dat we iets wisten van het virus in relatie met MS en/of MS behandelingen. In hele korte tijd veranderde er heel veel.
Voor de mensen met MS.
De contacten met je zorgverlener gingen anders verlopen: telefonisch, digitaal of werden verzet. Ingezette therapieën, bijvoorbeeld fysiotherapie, medisch psycholoog of revalidatietraject werden geannuleerd of digitaal gegeven. Je had mogelijk vragen over je eigen MS medicatie, hoe hier mee om te gaan? Je ging thuiswerken, je werd ingedeeld bij de risicogroepen, je durfde nog geen boodschappen te doen… Er heerste onzekerheid en angst en je had misschien wel 100 vragen, maar er waren geen antwoorden.
Voor de zorgverleners.
We raakten in de gezondheidszorg in een crisis, waar alle vaste standaarden en afspraken ineens niet meer vanzelfsprekend waren. Dit gebeurde heel snel. In mijn beleving was alles in een paar dagen anders. Het begon ermee dat alle afspraken met patiënten werden omgezet in belafspraken. Later kwam hier ook videobellen bij. Maar wat als onze patiënten klachten van een schub hebben, hoe dit te beoordelen? Degene met een schub wilde op dat moment ook liever niet naar het ziekenhuis komen. En gaan we wel behandelen, nu de Coronacrisis zo groot is en alles om ons heen beïnvloedt? Wat te doen met MS medicatie? Is het nu veilig? Welke medicatie is wel veilig en welke medicatie behoeft verder onderzoek? En hoe gaan we dit onderzoek doen? Of zetten we bepaalde medicatie on-hold? Wat adviseert de landelijke werkgroep MS? Wat te doen als mensen met MS ziek worden en besmet zijn met het Covid-19 virus? Oftewel 100 vragen, maar geen antwoorden.
Ook onze werkomgeving veranderde in een paar dagen tijd. Wij moesten zoveel mogelijk thuis werken, en persoonlijk contact met elkaar zoveel mogelijk mijden. We werden in korte tijd geschoold voor de “Covid” afdeling en kwamen op een oproeplijst voor deze afdeling. Dit gaf ook erg veel onrust. Continue bereikbaar moeten zijn. Niks uitstellen tot morgen, want dan kan het zijn dat je op de “Covid” afdeling werkt i.p.v. op de poli. Doordat er zoveel onzekerheden waren was er een grotere behoefte aan overleg, alles veranderde continue wat weer om aanpassingen vroeg. Dit ging dus ook grotendeels digitaal en telefonisch. Ook de mensen met MS moesten zo snel mogelijk geïnformeerd worden, wat we op dit moment adviseerden t.a.v. klachten, medicatie enz. Maar er vielen ook mensen weg uit de werkomgeving doordat ze ingepland waren op de “Covid” afdelingen of omdat ze zelf ziek werden. Hun werkzaamheden moesten natuurlijk ook weer worden overgenomen.
Ik ben inmiddels erg blij dat we in rustiger vaarwater zitten betreft de Corona. Ook ben ik blij dat mensen met MS en eventueel ook MS medicatie minder kwetsbaar lijken als dat we aanvankelijk dachten.* En nu maar hopen dat een 2e golf ons allen bespaard blijft of dat we er in ieder geval beter op voorbereid zijn!
* De nu beschikbare feitelijke gegevens suggereren dat het simpelweg hebben van MS het risico op overlijden door COVID-19 niet verhoogt. Het risico om voor COVID-19 naar het ziekenhuis te moeten stijgt met de toename van leeftijd, de progressie van MS en verhoging van het invaliditeitsniveau.
Bronnen: