Mijn 7 top tips om te sporten met MS

Willeke Van Eeckhoutte

Ben jij een van die mensen wiens neus de neiging heeft om naar boven te gaan wanneer deze vier woorden worden gehoord: lichaamsbeweging en Multiple Sclerose? Ja? Join the club!

Het maakt niet uit in welk stadium van de MS jij je bevindt, we kunnen allemaal een enorme hekel hebben aan het feit dat we een heel eind moeten gaan wandelen of op onze hometrainer / yoga mat moeten gaan zitten en bewegen. Misschien heb je jezelf, net als ik, ervan overtuigd dat geen enkele sportschool of eigen manier van lichaamsbeweging kan voorkomen dat MS je lichaam weer gaat (mis)handelen. Maar er zijn manieren om hier onder uit te komen. Ik geef je er zeven:

1) Er is altijd morgen ...

Sporten is niet alleen maar het fysieke gedeelte. Het vereist ook een mentale rek, een gemoedstoestand die je ondersteunt wanneer je lichaam in opstand komt tegen het idee dat sporten alleen maar voor fitte mensen is.

Voor mij is dit niet anders. Mijn haat-liefde verhouding met sporten is net zo grillig als mijn MS. Het klinkt als volgt: “Ik heb het gedaan en het is er niet beter van geworden. Dat doe ik dus niet nog een keer want mijn kuiten doen nog zeer van die ene oefening”. En het helpt ook niet als je gaat denken: "Morgen is er weer een dag - ik begin morgen wel”. Beide methoden zijn helaas schadelijk als het gaat om je fysieke welzijn.

Dan zeg je tegen jezelf dat de sportschool nergens naar toe gaat en jij ook niet, dat je dan elkaar over een paar dagen wel weer zult zien. Een week later berispt je gezonde verstand je erop dat je een grote fout hebt gemaakt door op te geven in plaats van je grenzen te verkennen.  

Voor mij is het belangrijk om actief te blijven en de manier waarop dit bij mij werkt is om fysiek en mentale problemen te bestrijden. Dit is mijn motivatie om van de bank te komen en mijzelf de deur uit te duwen. Het is dus belangrijk om erachter te komen wat je motiveert en van daaruit verder te gaan.

2) Kies de juiste (lichamelijke) oefening

De Amerikaanse nationale MS-gemeenschap zegt: 'Lichamelijke oefening en zo actief mogelijk blijven zijn de hoekstenen om goed om te gaan met MS’. Als je dit op een verantwoorde manier doet, ongeacht welk type MS en de daarbij horende beperkingen, zijn er duidelijke voordelen te behalen.

Wil je graag weten waar je het beste kunt gaan sporten? Je lokale MS-vereniging of MS verpleegkundige heeft hier inzicht in. Vaak worden er in de buurt lessen gegeven door gekwalificeerde therapeuten voor mensen van alle mobiliteitsniveaus. Ook heeft het Verenigd Koninkrijk een Trust pagina waarop 32 verschillende oefeningen staan die je staand, zitten of liggend kan uitvoeren. 

3) Iets voor elke fase binnen MS

Zelfs voor mensen bij wie de MS-symptomen zijn verergerd, zijn er gelukkig veel verschillende manieren om te blijven sporten. Voor mensen die immobiel zijn geworden en permanent rolstoelgebruiker zijn, zijn trainingen om je armen te versterken erg belangrijk. Er is een overvloed aan YouTube video's die je hierbij kunnen begeleiden. Als je wat meer adrenaline aan je training wilt toevoegen, probeer dan eens rolstoelbasketbal.

Een andere uitstekende manier om te bewegen, als je evenwichtsproblemen hebt, is aqua-aerobics of zwembad voetbal (hierbij doen bovenarmen al het werk terwijl het water de rest van je lichaam draagt). Rekoefeningen in het zwembad helpen je spieren sterker te worden zonder dat je zelf op alle mogelijke manieren hoeft te buigen.

Een andere favoriet van mij is adaptieve Tai Chi. Ja dit is een vechtsport, maar het is een vechtsport met weinig lichamelijke impact die vooral draait om balans, kernkracht en spieren te versterken, wat ten goede komt voor je flexibiliteit.

4) Het kiezen van de juiste sportschool / plek om te oefenen

Bij toeval kwam ik erachter dat mijn plaatselijke sportschool, op slechts tien minuten lopen, in feite ook een aparte sportschool is voor mensen met mobiliteitsproblemen. Het heeft apparatuur die het werk voor je over kan nemen indien nodig. Heel handig als je je het ene moment goed voelt en het andere moment een stuk minder. Het apparaat neemt het dan als ware even van je over maar je blijft wel bewegen. Als je liever geen lid wilt worden van een sportschool, zijn hometrainers gemakkelijk overal in huis te plaatsen, of zelfs in de tuin tijdens de zomermaanden.

Ben jij echt iemand die een hekel aan de sportschool? Maak je geen zorgen, want de wereld is jouw speeltuin. Er zijn tal van manieren om actief te blijven. Heb je wel eens gedacht aan adaptief golfen? Of hippotherapie (paardrijden)? Natuurpaden worden gelukkig steeds toegankelijker en gebruiksvriendelijker. Dit maakt het makkelijker om met loophulpmiddelen of met rolstoel er op uit te gaan.

5) Een routine opbouwen

Nu kan het wat moeilijk gaan worden. Op dagen dat mijn lichaam echt niet wilt samenwerken is de sportschool eigenlijk de laatste plek waar je dan naar toe wilt gaan. Maar door een routine op te bouwen wordt het steeds gemakkelijker om je in de juiste (sport) stemming te brengen. Je lichaam past zich aan en zal wennen aan (korte) wandelingen en vindt het fijn om wat ritme in de botten te krijgen.

6) Voordat je begint

Vraag aan je medisch team (neuroloog, verpleegkundige) wat voor soort oefeningen je het beste kan doen om schade te voorkomen. H HHoudt rekening met plotselinge vermoeidheid en oververhitting, beide niet onlogisch als je aan een trainingsroutine begint. Het wordt ook aangeraden dat mensen met MS niet afwijken van wat ze kunnen, dus het is belangrijk om binnen je niveau te blijven, ook en vooral wanneer er geen toezicht is.

7) Adem

Voordat je aan een je sport begint, zeg tegen jezelf dat je aardig en mild voor jezelf moet zijn. Sluit je ogen en luister naar je adem. Leg je handen op je buik en voel hoe het op en neer gaat terwijl je in- en uitademt. Onze lichamen zijn niet gebouwd om de hele dag te zitten en we zijn ook niet gebouwd om een marathon te lopen zoals een Olympische atleet. Wat we wel moeten voorkomen is dat we niet opgesloten zitten. Adem, voel de zuurstof naar je spieren gaan.

Maar wat is nu het moraal van het verhaal: lichaamsbeweging is een essentieel onderdeel van je MS-beheer. Als je het goed doet, zal je de voordelen voelen. Niet alleen in je fysieke welzijn maar juist ook in je gemoedstoestand.