Een gezonde geest in een gezond lichaam

“Dokter, is er iets wat ik zelf kan doen?”, is een vraag die mij vaak gesteld wordt. Het is fijn en goed te merken dat mensen actief bezig zijn de strijd tegen hun aandoening aan te gaan.

Het antwoord is heel simpel, maar ook wat dubbel. Nee, je kunt er niets aan doen dat je MS krijgt. Nee, je kunt er ook niets aan doen dat je een nieuwe aanval krijgt, wanneer die optreedt, of waar de schade zal zijn, hoeveel uitval erdoor wordt veroorzaakt en of je geheel, gedeeltelijk of misschien wel helemaal niet hersteld. Het kan dan ook nooit zo zijn dat als niet hard genoeg je best doet, het aan jezelf te wijten is dat het niet goed met je gaat.

Kan je dan helemaal niets doen? Gelukkig wel.

We zijn ons er tegenwoordig steeds meer van bewust dat we één geheel zijn: niet alleen het lichaam maar ook de geest. En in een vak als de neurologie komt het allemaal wel heel dicht bij elkaar.

Het klinkt misschien raar bij een ziekte als MS, maar in onze behandeling streven we naar levenslang gezonde hersenen. Deels proberen we dat voor elkaar te krijgen met medicijnen en de behandeling in het MS team. Maar je kunt zelf ook genoeg doen om je hersenen in topconditie te houden of te brengen. Gezond eten bijvoorbeeld. We krijgen vaak vragen over vitamine supplementen, maar er is ook al veel winst te behalen bij normaal, gezond en gevarieerd eten. Niet roken, is ook zo’n goed advies. Matig met alcohol: alcohol is slecht voor de hersenen en zenuwen van iedereen, maar als ze het al zwaar te verduren hebben, komt de klap nog harder aan. Ook lichaamsbeweging, voor iedereen goed, maar zeker bij mensen met MS. Sterkere spieren, betere balans en meer conditie is voor het lichaam goed, maar bewegen en trainen is ook bewezen goed voor de hersenen. Door bewegen en oefenen worden weer nieuwe verbindingen in de hersenen aan gemaakt. Bovendien zorgt bewegen en sporten voor het vrijkomen van endorfines, een soort gelukshormonen, waar je je beter van gaat voelen.

Zoals je je lichaam kunt trainen, kan je ook je hersenen trainen: een taal leren, een computercursus doen of creatief bezig zijn. Het hoeft niet altijd zo groot, zoek het binnen je eigen mogelijkheden: aan de andere kant van de eettafel gaan zitten. Het “rondje om” een keer de andere kant op doen. Iets eten wat je nog nooit gegeten hebt. Ook de kleine dingen stimuleren de hersenen. Een ander uitzicht of een nieuwe smaak geven al nieuwe prikkels en verbeteren de conditie van je hersenen.

Opbouwen is belangrijk, maar daarbij hoort ook je rust nemen. Een beetje lief zijn voor jezelf. Niet te streng als het een keertje niet lukt. Het is goed om je grens op te zoeken en te kijken of je erover heen kan, maar steeds over je grenzen heen gaan, zorgt vooral voor frustratie. Sommige grenzen zijn helaas blijvend, en daar heb je soms een beetje hulp bij nodig om mee om te gaan. Ook daar heeft het MS team ervaring mee, dus belangrijk is om dit te bespreken.

Maar het allerbelangrijkst is wel dat je plezier hebt in wat je doet. Plezier maakt dat je het uiteindelijk volhoudt. Volhouden zorgt voor een beter effect. Net als met sporten: je bouwt geen conditie op als je het af en toe eens doet. Maar plezier zorgt zelf ook voor een betere conditie van de hersenen. En natuurlijk voor meer levensvreugde. En hierdoor stijgt hoe dan ook de kwaliteit van je leven. Dat is pure winst. Want meer kwaliteit van leven: wie wil dat nu niet!

Eigenlijk is het heel logisch: gezonde hersenen en een gezonde geest zorgen ook voor een gezonder lichaam en andersom. Gelukkig kan je daar dus heel veel zelf aan doen. Daar hoef je geen Einstein voor te zijn!